Henry James – TOMMESKRUEN

Alle skrekkhistoriers mor

Man ei bok eller tv-serie er basert på denne klassikaren frå Henry James. No sist Netflix-serien The Haunting of Bly Manor.

Historia vert fortalt framfor peisen i eit juleselskap. Søstera til opplesaren hadde ei gammal barnepike, og dette er historia hennar, før dei møttes.

Ho fekk i oppdrag å passe dei to borna Miles og Flora, på herregården Bly. Foreldra deira er døde, og det er onkelen som er arbeidsgivar. Men han bur ikkje på Bly, og vil heller ikkje høyre noko om korleis det går med ungane. Det er barnepika som har det ansvaret, saman med den eldre fru Grose, som er hushalderske på Bly. Etter ein stund oppdager barnepika to ukjente personar i hagen, og får vite at dette er Miss Jessel, den tidlegare barnepika og Peter Quint, som var ein del av tenarskapet. Begge er døde, men gir no igjen, med det mål for auget; å øydelegge borna.

KVIFOR kjem du til å like denne?
Fordi du likar det skumle og overnaturlege. 

(1898)

Reklame

 

Aurstad & Westberg – BLODPENGER

Kristiania-krim som tek seg opp

1899: Ein kjent professor vert funnen drept på eit bordell i Vaterland i Kristiania. Politifullmektig Theodor Wulfsberg får den vanskelige jobben med å løyse saka i eit svært lukka miljø i underverdenen.

KVIFOR kjem du til å like denne?
Fordi du likar historisk norsk krim. 

(2013)

 

Mauritz C. Hansen – MORDET PÅ MASKINBYGGER ROOLFSEN

Verdens fyrste krim?

Den unge maskinbyggaren Roolfsen forsvinn frå Kongsberg, og det er den allmenne oppfatning at han er drept. For det manglar ikkje på  dei som helst hadde sett han død. Vertshuseigaren Herman Haitler (boka er skriven 100 år før andre verdenskrig) og kona har lenge prøvd å spleise deira eigen son med ei velståande jente i byen, for å få ny kapital inn i familien. Men jenta, Karine, forlover seg med maskinbyggar Roolfsen i staden. 

Norges, og kanskje verdas fyrste krim, har så klart også med ein politimann med passande mangel på respekt for autoritetar, og ein ustoppelig hang til å finne sanninga. 

KVIFOR kjem du til å like denne?
Fordi du er elskar gamle klassikarar, jo eldre, jo bedre.

(1839)

 

Ingebjørg Berg Holm – BARFØTT OVER ISEN

Den vanskelege andreboka

Bok nummer to om Hurum-lensmann og einstøing, Thomas Tinnvik.

Det startar med at lensmannen finn ein død katt, som har truleg har vorte kutta med kniv.

Så døyr lensmannens gamle venn, jomfru Parelius, nyttårsaftan, under eit stort selskap i sitt eige palass. Det virkar som eit regissert farvel. Ei bok har forsvunne frå boksamlinga til den døde, og lensmannen forhøyrer seg om den, utan å legge for mykje i det.

Samstundes kjem ein ung mann til bygda, og minner lensmannen om noko som skjedde ein gong for lenge sidan. Noko som får lensmannen til å planlegge eit drap.

KVIFOR kjem du til å like denne?
Fordi du likte Stjerner Over, Mørke Under

(2018)

 

Ingebjørg Berg Holm – STJERNER OVER, MØRKE UNDER

Stemningsfull 1800-talskrim

Fyrste bok om Hurum-lensmann Thomas Tinnvik, som fortel historia i form av brev til broren.

Lars Holte som utflytta til Canada for 8 år sidan, vert funnen død i skogen, like ved garden han kjem frå. På familiegarden, der dei fleste er kvekerar, møter lensmannen broren til drapsofferet, enka hans, og sonen, som ikkje har sett faren på mange år.

I tillegg bur det nokre fleire folk på Holte-garden, og sannsynlegheita for at ein av disse har teke livet av Lars, er til stades.

Ei melankolsk og annaleis forteljing, lett å lese, og lett å verte glad i. Hovudpersonen Thomas Tinnvik er en fyr ein umiddelbart har lyst til å lese fleire bøker om.

KVIFOR kjem du til å like denne?
Fordi du likar historiske krimgåter, og helst på norsk.

(2015)

 

Emile Gaboriau – DEN LILLE GAMLINGEN FRA BATIGNOLLES

Fransk pionér

Monsieur Godeuil er ein nyutdanna lege Paris, og vert kjent med mannen som bur rett over gangen. Denne, Monsieur Mechinet, viser seg å vere etterforskar, og endar opp med å ta med seg Godeuil ut på ei sak, der ein eldre mann er drept.

Den døde har skrive namnet på drapsmannen i sitt eige blod, og den skuldige vert arrestert. Men så finn Godeuil ut at den arresterte ikkje kan vere den skuldige, men då har mannen allereie tilstått.

KVIFOR kjem du til å like denne?
Fordi du likar gamle historier, og er interessert i korleis krimhistoriene var i starten, og dette er ei av dei aller fyrste detektivhistoriene.

(1876)

 

Edgar Allan Poe – MORDENE I RUE MORGUE

Dette seiast å vere den fyrste moderne krimfortellinga i litteraturen.

To kvinner, mor og dotter, vert funne drept i ei leiligheit i Paris. Leiligheita i tredje etasje er låst frå innsida, og dottera vert funnen oppe i peisen. Fleire naboar har høyrt stemmer frå innsida, men ingen er heilt einige om nasjonaliteten på vedkomande, med unntak av det heilt sikkert ikkje var ein franskmann.

Den adelige og intelligente C. Auguste Dupin, ein tidleg Sherlock Holmes, som liker å briljere med sine deduktive evner, (ratiosinasjon, som Poe kallar det) er mannen som skal løyse saka.

(1841)

 

Wilkie Collins – THE WOMAN IN WHITE

Denne boka vert sett på som ein av dei aller fyrste krimbøkene. Den vart gitt ut i delar i 1859 og 1860.

Eit komplekst plott, der teiknelæraren Walter Hartright vert forelska i rikmannsjenta Laura Fairlie, som skal gifte seg med den eldre baronetten Percival Glyde. Hartright vert overtalt til å flytte frå godset der han lærer Laura og halvsystera Marian, og teikne.

Percival og Laura giftar seg, og eit turbulent ekteskap kuliminerer i pengekrise og Walter Hartright returnerer frå Amerika. Legg til ein karismatisk italiensk greve, ein sjukeleg verge og ein dobbeltgjengar, så har du eit komplekst persongalleri til ei tilsvarande historie.

(1859/60)

 

Charles Dickens – THE MYSTERY OF EDWIN DROOD

Den siste boka Charles Dickens skreiv var ein krim, og vart også eit mysterium i virkeligheita. For då Charles Dickens døydde i 1870, var ikkje boka ferdig.

Ei ganske omfattande historie, om Edwin Drood, og jenta foreldra har planlagt han skal gifte seg med. Saman vert dei to einige om ikkje å gifte seg, og etter kvart forsvinn Edwin sporlaust.

(1870)

 

H.K. Fauskanger – SKRINET

Noko så sjeldan som ei norsk Sherlock Holmes-historie.

I ei av historiene om Sherlock Holmes vert det nevnt at han er i Norge, og forfattaren tek seg den friheit å fortelje denne historia.

Oskar Prods Brattenschlag er bud i gamle Christiania, og i sin siste jobb skal han levere ein pakke til ein gullsmed. På veg ut etter leveringa, vert han frårana kvitteringa si, og seinare viser det seg at han truleg er den siste som har sett gullsmeden i live, då han seinare vert funnen drept.

Då han kjem tilbake til staden for å forklare seg for politiet, møter han to britiske herrar, ved namn Watson og Holmes. Dei treng ein tolk, og dette vert byrjinga på eit eventyr som i stor grad handlar om eit skrin som har sterke trådar til den helgenen St. Sunniva, som gjekk i land på øya Selja.

(2012)